Kayıhan Pala: "Bakanlık sessizliğini koruyor!"
CHP Milletvekili Pala, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’de 9 milyondan fazla kişinin GSS prim borcu bulunduğunun tahmin edildiğini hatırlattı. Bu durumun, zaten yoksulluk sınırının altında yaşayan birçok ailenin sağlık hizmetlerine erişimini önemli ölçüde kısıtladığına dikkat çeken Pala, “Sağlık, ticari bir metaya indirgenemez. Hele de ekonomik açıdan zor durumda olan yurttaşlarımızın bu hakkı daha da görünmez kılınamaz. Halihazırda derin yoksulluk içinde yaşayan, gelir testi sonucunda aile içinde kişi başına düşen gelirin brüt asgari ücretin üçte birinden daha az olduğunu kanıtlayan yaklaşık 7 milyon kişinin GSS primleri devlet tarafından karşılanmaktadır. Ancak ne yazık ki, bu grubun dışında kalan ve prim borcu nedeniyle sağlık güvencesinden yararlanamayan milyonlarca insan var” dedi.
"REÇETEDE YER ALAN İLAÇLARI GSS KARŞILAMIYOR"
Pala, sorunun yıllardır çözülmeyen, aksine her geçen gün daha da derinleşen bir yapısal problem haline geldiğini ifade etti. Cumhurbaşkanlığı tarafından her yıl yayınlanan kararlarla GSS prim borcu olanların yıl içinde kamu sağlık kuruluşlarına başvurabildiklerini, ancak reçetelerde yer alan ilaçların GSS tarafından karşılanmadığını kaydeden Pala, şu değerlendirmelerde bulundu:
“GSS prim borcu olan bir hasta, kamu hastanesine gidip muayene olabiliyor, kendisine tanı konabiliyor, ancak tedavi için ihtiyaç duyduğu ilaçları alamıyor. Çünkü bu ilaçlar GSS tarafından karşılanmıyor. Bu uygulama, kronik veya bulaşıcı hastalıklarla mücadele eden, acil tedaviye ihtiyaç duyan yurttaşlarımızı ölüme terk etmek anlamına geliyor. Ekonomik güçlük içinde olan insanların ilaç ücretlerini ceplerinden karşılaması fiilen imkânsız hale gelmiş durumda. Bu da hem hastalıkların ilerlemesine hem de halk sağlığının tehdit altına girmesine yol açıyor.”
“VEREM HASTALARI DAHA DA MAĞDUR”
Pala, önergesinde özellikle çok ilaca dirençli verem (tüberküloz) hastası olup aynı zamanda HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) pozitif olan bireylerin yaşadığı büyük mağduriyeti gündeme taşıdığını belirtti. “HIV pozitif hastaların bağışıklık sistemleri zayıfladığı için bu kişiler, tüberküloz gibi fırsatçı enfeksiyonlara karşı çok daha savunmasız hale geliyor. HIV pozitif kişilerin vereme yakalanma olasılığı tam 16 kat daha fazla. Bu durum, HIV pozitif bir bireyin sürekli ilaç kullanmasını, yani antiretroviral tedaviye erişebilmesini zorunlu kılıyor. Fakat GSS prim borcu yüzünden HIV ilaçlarına ulaşamayan birçok insan var. Bu durum sadece bireysel bir dram değil; aynı zamanda toplum sağlığını tehdit eden önemli bir halk sağlığı sorunudur” ifadelerini kullandı.
“SAĞLIK TEMEL BİR İNSAN HAKKIDIR VE ERTELENEMEZ”
CHP’li milletvekili Pala, sağlığın temel bir insan hakkı olduğunu her fırsatta hatırlattığını belirtti ve ekledi: “Prim borcu olsun ya da olmasın, her hasta tedaviye ve ilaçlara zaman kaybetmeden erişebilmelidir. Bu durum Anayasa’nın öngördüğü sosyal devlet ilkesinin gereğidir. Oysa şu an yaşadığımız tabloda, devlet yurttaşına ‘Muayene olabilirsin ama tedavin için gerekli ilaca kendi imkânlarınla ulaş’ demektedir. Bu yaklaşım, sosyal devlet anlayışına taban tabana zıttır.”
“BAKANLIK YANIT VERMEKTEN NEDEN KAÇINIYOR?”
Pala, 11 Ekim 2024 tarihinde TBMM Başkanlığına iletilen soru önergesine Bakan Vedat Işıkhan tarafından yasal sürede cevap verilmemesini de eleştirdi. Mevzuata göre Bakanların milletvekilleri tarafından kendilerine yöneltilen soruları belirli bir süre içinde yanıtlamaları gerektiğini hatırlatan Pala, şöyle konuştu:
“Yasal süre çoktan doldu. Bir halk sağlığı sorunu olan bu meseleyi görmezden gelmek, yanıtsız bırakmak, görev ihmali anlamına gelir. Bakanlığın sessizliği, ülkemizde milyonlarca insanın yaşadığı mağduriyeti derinleştiriyor. GSS prim borcu olan hastaların ilaca erişimini kolaylaştıracak bir plan yok mu? Yoksa konu görmezden mi geliniyor?”
“KONUNUN TAKİPÇİSİYİZ”
CHP Bursa Milletvekili Pala, partisiyle birlikte bu konunun takipçisi olacağını, saha ziyaretleri, meslek örgütleriyle yapılan görüşmeler ve TBMM çatısı altındaki denetim mekanizmalarını sonuna kadar kullanarak kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceklerini söyledi. Pala, “Bu durum bir an önce çözülmelidir. Aksi takdirde ülkede toplum sağlığını tehlikeye atan bir yaklaşımla karşı karşıya kalmaya devam edeceğiz. Her geçen gün, bir başka insanın sağlık hizmetlerinden mahrum kaldığı, bir başka ailenin yaşamsal ilaçlara ulaşamadığı anlamına geliyor” dedi.
“ÇÖZÜME ULAŞMAK İÇİN ACİL EYLEM PLANI ŞART”
Son olarak, GSS prim borcu bulunan yurttaşların ilaca erişimi konusuna kalıcı ve hak temelli bir çözüm getirilmesi gerektiğini vurgulayan Pala, bir an önce acil bir eylem planı oluşturulması gerektiğini söyledi. Bu planın, devletin ilgili kurumları, sivil toplum kuruluşları, sağlık meslek örgütleri, hasta hakları dernekleri ve siyasi partilerin ortak çabasıyla şekillenmesi gerektiğini belirten Pala, şöyle devam etti:
“Sağlık hizmetlerine eşit ve ücretsiz erişim, Anayasa tarafından güvence altına alınmış bir haktır. GSS prim borcu yüzünden insanların ölüme terk edilmesini ya da hastalıklarla boğuşmasını kabul edemeyiz. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı başta olmak üzere, tüm ilgili kurumlar bu sorunla yüzleşmeli, çözüm için ortak bir irade sergilemelidir. Şeffaf, hesap verebilir, insan haklarına dayalı bir sağlık ve sosyal güvenlik politikası için derhal harekete geçilmelidir.”
Milletvekili Kayıhan Pala, konunun ülke gündeminde hak ettiği yeri alması için çabalarını sürdüreceğini ve Cumhurbaşkanlığı tarafından 2025 yılı için yayınlanacak kararda GSS prim borçlularının ilaçlarının da SGK tarafından karşılanarak kapsam içerisine alınması gerektiğini belirterek, kamuoyuna duyarlılık çağrısında bulundu ve Bakanlıkların sorumluluğunu hatırlatarak sözlerini noktaladı.
