24 Kasım’ın tarihteki izleri: Bilimden sanata, siyasetten toplumsal hafızaya uzanan bir gün
EVRİMİN DOĞUŞU VE YENİ KITALARIN KEŞFİ
Bilim tarihinde bir dönüm noktası olan 1859 yılında İngiliz doğa bilimci Charles Darwin, “Türlerin Kökeni” adlı eserini yayımlayarak evrim kuramını bilim dünyasının merkezine yerleştirdi. Coğrafi keşifler cephesinde ise 1642 yılında kâşif Abel Tasman, Tazmanya’ya ayak basan ilk Avrupalı olarak kayıtlara geçti.
CUMHURİYET TARİHİNDE 24 KASIM
Türkiye tarihinde 24 Kasım, özellikle Cumhuriyet devrimleri açısından ayrı bir anlam taşıyor.
1928'de TBMM, Mustafa Kemal Atatürk’e “Millet Mektepleri Başöğretmeni” unvanını verdi. Bu tarih, 1981 yılında Atatürk’ün 100. doğum yılı etkinlikleri kapsamında “Öğretmenler Günü” olarak kabul edildi. Aynı gün, 1934 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Ayasofya Camii’nin müze olması kararlaştırıldı. Yine 1934’te Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadı verildi. 1927’de Ankara’da Heinrich Krippel tarafından yapılan Zafer Anıtı açıldı.
SAVAŞLAR, DEPREMLER VE SİYASİ GERİLİMLER
Tarihte 24 Kasım sayfalarında acı olaylar da var.
1976 yılında Van’ın Çaldıran-Muradiye bölgesinde meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki deprem, 3 bin 840 kişinin yaşamını yitirmesine neden oldu.
1939'da Gestapo, Çekoslovakya’da 120 öğrenciyi öldürdü.
1963’te ABD Başkanı Kennedy’nin katil zanlısı Lee Harvey Oswald, Jack Ruby tarafından öldürüldü.
Türkiye’de 1994’te Galatasaray’ın Barcelona galibiyeti sonrası yaşanan kutlamalarda 3 kişi hayatını kaybetti.
2015’te ise Türk hava sahasını ihlal eden Rus yapımı Su-24 uçağı, F-16’lar tarafından düşürüldü.
BİLİM, SANAT VE SİYASETTE DOĞANLAR – VEFAT EDENLER
24 Kasım, birçok önemli ismin doğum günü olarak da biliniyor.
Filozof Spinoza (1632), yazar Carlo Collodi (1826), ressam Toulouse-Lautrec (1864), kişisel gelişim uzmanı Dale Carnegie (1888), Sırp yönetmen Emir Kusturica (1954) ve oyuncu Hande Erçel (1993) bugün doğan isimlerden bazıları.
Öte yandan ölüm yıldönümü bugün olanlar arasında Japon İmparatoru Kōtoku, ünlü çizer Diego Rivera, Queen’in efsanevi solisti Freddie Mercury, filozof John Rawls ve karate filmlerinin ikonik yüzü Pat Morita bulunuyor.
BUGÜN: 24 KASIM ÖĞRETMENLER GÜNÜ
Atatürk’e “Başöğretmen” unvanının verildiği gün olan 24 Kasım, Türkiye’de Öğretmenler Günü olarak kutlanıyor. Bilgiyi nesilden nesile taşıyan öğretmenlerin emekleri bugün bir kez daha hatırlanıyor.
Tarih boyunca birçok kırılma anına tanıklık eden 24 Kasım, hem Türkiye’de hem dünyada hafızalara kazınan gelişmeleriyle önemini koruyor.
