Bu grev kanuni değil!

Bursa grev sabahına uyandı…

BURULAŞ ile Demiryol-İş Sendikası arasındaki toplu iş sözleşmesi olumsuz sonuçlandı.

Otobüs ve raylı sistem şoförleri iş başı yapmadı, toplu taşıma durma noktasına geldi.

Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey açıklamalarda bulundu, halkın büyük çoğunluğu grev yapanlara tepki gösterdi…

Gelin hepimizi doğrudan ilgilendiren bu hususları detaylıca inceleyelim…

***

Önce grevin hukuki tanımını kısaca yapalım:

İşçilerin, topluca çalışmamak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaşarak veya bir kuruluşun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiği karara uyarak işi bırakmalarına grev denir.

İşçilere grev hakkı ilk olarak 1961 Anayasası ile verilmiş, 1982 Anayasası’nda ise toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde işçilerin grev hakkına sahip oldukları belirtilmiştir.

Anayasa Madde 51/1’e göre; “Toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında, uyuşmazlık çıkması halinde işçiler grev hakkına sahiptirler. Bu hakkın kullanılmasının ve işverenin lokavta başvurmasının usul ve şartları ile kapsam ve istisnaları kanunla düzenlenir.”

Bugün yaşanan grevde de Anayasa’nın 51. maddesinin ilk bendinde bahsedilen toplu iş sözleşmesini yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması şartının oluştuğunu gözlemliyoruz.

Fakat; 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 29. Maddesinde grev ve lokavt yasağı olan işler açıkça belirtilmiştir.

29. Maddenin 5. bendinde “Kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye, sehiriçi deniz, kara ve demiryolu ve diğer raylı toplu yolcu ulaştırma hizmetlerinde grev ve lokavt yapılamaz.’’

***

Peki bu uyuşmazlık neden çıktı?

Aslında anlaşmak adına,

Başkan Bozbey 8 mayısta ‘Şeffaflık İlkemizdir’’ diyerek yapmış olduğu açıklamasında;

BURULAŞ toplu iş sözleşmesi sürecini kamuoyuyla paylaşmıştı,

Bu açıklamayla son teklifindeki rakamları belirten Bozbey;

‘’Son teklifimiz:

Bakım formeni: 78.360 TL

Tren sürücüsü: 73.800 TL

Otobüs şoförü: 62.300 TL

En düşük maaş: 50.000 TL

Sendikanın yüzde 47 zam talebi, mevcut ekonomik koşullarda sürdürülebilir değildir. Bu talebin kabulü, toplu taşıma ücretlerine ciddi zam anlamına gelir. Bu kaynaklar şahsi değil, Bursalıların ortak kaynağıdır. Çalışanlarımızın refahını gözetirken, mali disiplin ve hizmet sürekliliğini sağlamak zorundayız. Bursa için en doğrusunu yapıyoruz” dedi.

Aslında bu açıklama ile Bozbey; anlaşma sürecinde oldukça kritik ve önemli bir hamle yapmış oldu.

Rakamları günümüz şartlarına uygun, hatta yüksek olarak yorumlayan vatandaşlar Bozbey’e fazlasıyla hak vermeye başladı.

Fakat Başkan’ın teklifi ve kamuoyunun yorumları sendika yönetiminin taleplerini değiştirmedi…

Bursa Büyükşehir Belediyesi iştiraki BURULAŞ ve Türk Demiryol İş Sendikası, 2 bin 800 çalışanı hakkında günlerdir süren 11. Dönem Toplu-İş Sözleşmesi görüşmelerinde orta yolun bulunmaması ardından 20 Mayıs itibariyle otobüs ve raylı sistem şoförleri iş bıraktı.

***

Son dakikaya kadar anlaşmak için çaba gösterdiklerini belirten Bozbey, bugün tekrar aynı şeffaflıkta bir açıklamada bulundu:

‘’Tüm yapıcı ve olumlu tavrımıza rağmen, sendika yönetiminin karşılanması imkânsız ve belediye hizmetlerini aksatacak düzeyde talepleri nedeniyle anlaşma sağlanamamıştır.

Ekonomik şartlara göre karşılanamaz ücretler teklif etmeleri, sendika yönetiminin çalışma arkadaşlarımızı maksatlı yönlendirmeleri sonucu süreç bu noktaya gelmiştir.

BURULAŞ tüm Bursalıların şirketidir ve Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde çalışma arkadaşlarımıza muadil belediyelere göre en yüksek ücret verilmiştir.

1 Ocak 2025 tarihinden geçerli olmak üzere teklif edilen ücretler;

Tren sürücülerimize net 73 bin 886 TL,

Bakım formenlerimize net 79 bin 576 TL,

Şoförlerimize net 62 bin 300 TL,

Temizlik görevlilerimize ise net 50 bin 508 TL’dir.

1 Temmuz 2025 tarihinden geçerli olmak üzere teklif edilen ücretler ise;

Tren sürücülerimize net 84 bin 237 TL,

Bakım formenlerimize net 90 bin 951 TL,

Şoförlerimize net 69 bin 585 TL,

Temizlik görevlilerimize net 56 bin 637 TL’dir.

Önümüzdeki günlerde, günlük hayatın aksamaması için elimizdeki tüm imkanları seferber edeceğiz. Ayrıca Özel Halk Otobüslerimiz çalışmaya devam edecektir. Bursa’mızın hakkını ve hukukunu her koşulda ve herkese karşı savunmaya devam edeceğiz.’’

Ve anlaşma adına yapılan son teklifi de kamuoyuyla paylaşmış oldu.

Bu açıklama ile rakamları gören Bursa halkı sosyal medyadan tepkiler yağdırdı.

Fakat bu tepkilerin çoğu Bozbey’e değil, grev yapan işçilere ve sendikaya…

***

Peki nasıl?

Yapılan teklifi gören Bursa halkı, rakamları oldukça yüksek buldu…

Verilen teklifin Ankara’da ve Konya’da sendikanın imza attığı sözleşmelerin de üstünde olması,

Günümüzde 8. Derece bir Hâkim 86 bin 464 TL maaş alırken, tren sürücülerine 84 bin 237 TL’lik teklif yapılması,

Bunun yanında iş bulamayan milyonlarca vatandaş var olması,

Eski yönetim döneminde muadil ücretlere grev yapılmaması,

Ve yine Asgari ücret zammı ile ilgili grev yapılmaması,

Bu grevin siyasi bir boyutu olma ihtimali,

Bursa halkı arasında bu greve tepki gösterilmesine sebep olan hususlar.

***

Bozbey, sendikanın işçileri tehdit ettiğini de ileri sürdü…

Bozbey basın açıklamasında;

‘’Söz veriyorum: Haklarınızı sonuna kadar koruyarak sözleşmeyi yapacağım, bir kişiyi bile dışarıda bırakmayacağım. Teminatı benim! Sizi, ‘hakkınızı alamazsınız’ diye tehdit edenlere kulak asmayın. Sendika yönetimini bir kez daha uyarıyorum: İşçilerimizi tehdit etmekten vazgeçin. Yasalara uyun. Emekçileri ekmeğiyle tehdit eden bir sendikacılık anlayışı olmaz, olamaz!

Süreçte, tehditlere kulak asmadan görevine başlayan tüm işçilerimize teşekkür ediyorum.’’ dedi.

Bozbey’in açıklamalarının yanı sıra işçiler arasında işe geri dönmek isteyenlere sendikanın karşı çıktığı kulaktan kulağa dolaşıyor.

Yani sendika işçilerin yasal hakları üzerinden yasala aykırı hareket ediyor olabilir.

Tehdidin yanı sıra,

2822 Sayılı Kanun’un 29. Maddesi gereği grev yapılamayacak iş kolları kanunda belirtilmiştir.

Bu durum sendika, işçileri kanuna aykırı yönlendiriyor demektir.

Bu hususlar başlığımızda belirttiğimiz üzere bugün gerçekleştirilen grevi; hukuki, ekonomik, sosyolojik vb. birçok açıdan tehlikeli kılmaktadır.

***

Sonuç olarak BURULAŞ da yaptığı açıklamayla gerekli tüm tedbirleri aldıklarını duyurdu:

‘’BursaRay yüzde 100 kapasiteyle kesintisiz çalışmakta olup kesintisiz ulaşım hizmeti sunmaya devam etmektedir. BURULAŞ otobüs filosu, 18 metre körüklü ve 12 metre uzun araçlarını öncelikli olarak devreye alarak toplam 115 araçla hizmet vermeye başlamıştır.

Ayrıca tramvay hatlarımızın hizmete alınması için gerekli tüm teknik ve saha çalışmalarımız aralıksız şekilde sürdürülmektedir.

Vatandaşlarımızın toplu taşıma hizmetlerinden faydalanabilmesi adına tüm ekiplerimiz sahada görev yapmaktadır…’’