Neden bu unvanların başında “Cumhuriyet” sıfatı yok da, sadece savcılar “Cumhuriyet Savcısı” sıfatını taşıyor?
Hiç düşündünüz mü?
Sizlere bu durumu açıklayan ve günümüze de ışık tutan bir anekdot paylaşayım:
Nasıl Cumhuriyetimiz ile ilgili her şeyin kökü Mustafa Kemal Atatürk’e uzanıyorsa, bu durumun da kökü Atatürk’ün başlattığı Türk Hukuk Devrimi’ne uzanıyor.
Atamızın başlattığı bu sürecin başrollerinden olan bir isme dikkat çekmek gerekiyor:
İlk “Ekonomi” bakanımız ve ilk Adalet Bakanımız Mahmut Esat Bozkurt…
Kendisi Cumhuriyetin kuruluş yıllarında hukuki temellerin atılmasında önemli katkılarda bulunmuş ve adliye vekilliği (günümüzün adalet bakanlığı) yaptığı dönemlerde;
17 Şubat 1926 tarihinde Türk Medeni Kanunu,
1 Mart 1926 tarihinde Türk Ceza Kanunu,
19 Nisan 1926 tarihinde Kabotaj Kanunu,
22 Nisan 1926 tarihinde Türk Borçlar Kanunu, 29 Mayıs 1926 tarihinde Türk Ticaret Kanunu, 18 Haziran 1926 tarihinde Türk Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu gibi Türk hukuk sisteminin temel yasaları hazırlanarak yürürlüğe girmiştir.
Soyadını Atatürk’ün verdiği Bozkurt, adalet reformunu gerçekleştiren bakan olarak anılmaktadır.
***
Bozkurt’un bakanlık yaptığı yıllarda adalet reformuna ilişkin yeni yasalar ve taslaklar tartışılırken, savcılar için ‘’Cumhuriyet Savcısı’’ ifadesinin yer alması dikkatleri üzerine topladı.
Meclis’te tedirginlik yaşandı ve bakanlar kurulunda bu ifadeye karşı çıkanlar oldu.
Yazımıza da başlık olan “Neden Cumhuriyet Savcısı?” suali dillendirilmeye başlandı.
Tartışmaların kaynağı “hiçbir görev için kullanılmadığı halde savcılar için cumhuriyet sıfatının” kullanılmasıydı.
Bu tartışma oldukça büyümüş olacak ki Atatürk’ün huzuruna taşındı ve konunun görüşüldüğü oturumda Atatürk’e "Paşam, Cumhuriyet valisi, Cumhuriyet büyükelçisi demiyoruz da neden Cumhuriyet Savcısı denilsin? Valilerimiz, büyükelçilerimiz, diğer büyük memurlarımız, hâkimlerimiz, Cumhuriyet'in valileri, büyükelçileri, hâkimleri değil mi? Sadece savcılara neden Cumhuriyet Savcısı denilsin? Bu farklılık rahatsızlık yaratır" diye yakınmalar gelir.
Bunun üzerine Atatürk, Adalet Bakanı Bozkurt’tan “izahat” ister.
Bozkurt;
Duraksamadan ve kendine güvenen bir tavırla bütün zamanlara ışık tutan açıklamasını yapar:
“Devletin her kademesinde olanlar yanlış yapabilirler. Hukuk dışına çıkabilirler. Onlara millet, devlet ve ikisini de kucaklayan cumhuriyet adına hesap soracak olan savcılardır. Onun içindir ki sadece savcılar için -cumhuriyet savcısı- denilmelidir.”
Atatürk bu izahtan memnun kalır.
Gülümseyerek onayını 3 kelimeyle ifade eder:
“Devam et Bozkurt...”
Ve yasa metnindeki "CUMHURİYET SAVCISI" tanımı günümüze kadar süren bir ad olarak yer alır.
***
M. Esat Bozkurt, daha sonra Cumhuriyetin yeni Cumhuriyet Savcılarına şöyle seslenir:
“Cumhuriyet Savcıları! Meriç kıyılarında çalışan Türk köylüsünün kaybolan sabanından tutunuz da bu vatanda yaşayanların uğrayacağı en ufak haksızlıktan, hatta Bingöl dağlarının ıssız kuytularında nafaka bekleyen öksüzlerin gözyaşlarından siz sorumlusunuz!”
Cumhuriyet Savcılarının asli görevi günümüzde de Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde gerçekleşen Türk Hukuk Devriminin, gelişerek ve yücelerek yaşamını sürdürmesidir.
M. Esat Bozkurt’un yukarıdaki sözlerinde yer alan görev tanımına uygun olarak düşünmek ve davranmak durumundadırlar.
Çünkü görevleri;
Türkiye Cumhuriyeti’nin, “CUMHURİYET SAVCILIĞI”dır.
Ötesi yok…
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Av. Arda BARUTCU
Neden Cumhuriyet Savcısı?
Başbakan, bakan, milletvekili, büyükelçi, vali, kaymakam müsteşar, emniyet müdürü ve hâkim…
Neden bu unvanların başında “Cumhuriyet” sıfatı yok da, sadece savcılar “Cumhuriyet Savcısı” sıfatını taşıyor?
Hiç düşündünüz mü?
Sizlere bu durumu açıklayan ve günümüze de ışık tutan bir anekdot paylaşayım:
Nasıl Cumhuriyetimiz ile ilgili her şeyin kökü Mustafa Kemal Atatürk’e uzanıyorsa, bu durumun da kökü Atatürk’ün başlattığı Türk Hukuk Devrimi’ne uzanıyor.
Atamızın başlattığı bu sürecin başrollerinden olan bir isme dikkat çekmek gerekiyor:
İlk “Ekonomi” bakanımız ve ilk Adalet Bakanımız Mahmut Esat Bozkurt…
Kendisi Cumhuriyetin kuruluş yıllarında hukuki temellerin atılmasında önemli katkılarda bulunmuş ve adliye vekilliği (günümüzün adalet bakanlığı) yaptığı dönemlerde;
17 Şubat 1926 tarihinde Türk Medeni Kanunu,
1 Mart 1926 tarihinde Türk Ceza Kanunu,
19 Nisan 1926 tarihinde Kabotaj Kanunu,
22 Nisan 1926 tarihinde Türk Borçlar Kanunu, 29 Mayıs 1926 tarihinde Türk Ticaret Kanunu, 18 Haziran 1926 tarihinde Türk Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu gibi Türk hukuk sisteminin temel yasaları hazırlanarak yürürlüğe girmiştir.
Soyadını Atatürk’ün verdiği Bozkurt, adalet reformunu gerçekleştiren bakan olarak anılmaktadır.
***
Bozkurt’un bakanlık yaptığı yıllarda adalet reformuna ilişkin yeni yasalar ve taslaklar tartışılırken, savcılar için ‘’Cumhuriyet Savcısı’’ ifadesinin yer alması dikkatleri üzerine topladı.
Meclis’te tedirginlik yaşandı ve bakanlar kurulunda bu ifadeye karşı çıkanlar oldu.
Yazımıza da başlık olan “Neden Cumhuriyet Savcısı?” suali dillendirilmeye başlandı.
Tartışmaların kaynağı “hiçbir görev için kullanılmadığı halde savcılar için cumhuriyet sıfatının” kullanılmasıydı.
Bu tartışma oldukça büyümüş olacak ki Atatürk’ün huzuruna taşındı ve konunun görüşüldüğü oturumda Atatürk’e "Paşam, Cumhuriyet valisi, Cumhuriyet büyükelçisi demiyoruz da neden Cumhuriyet Savcısı denilsin? Valilerimiz, büyükelçilerimiz, diğer büyük memurlarımız, hâkimlerimiz, Cumhuriyet'in valileri, büyükelçileri, hâkimleri değil mi? Sadece savcılara neden Cumhuriyet Savcısı denilsin? Bu farklılık rahatsızlık yaratır" diye yakınmalar gelir.
Bunun üzerine Atatürk, Adalet Bakanı Bozkurt’tan “izahat” ister.
Bozkurt;
Duraksamadan ve kendine güvenen bir tavırla bütün zamanlara ışık tutan açıklamasını yapar:
“Devletin her kademesinde olanlar yanlış yapabilirler. Hukuk dışına çıkabilirler. Onlara millet, devlet ve ikisini de kucaklayan cumhuriyet adına hesap soracak olan savcılardır. Onun içindir ki sadece savcılar için -cumhuriyet savcısı- denilmelidir.”
Atatürk bu izahtan memnun kalır.
Gülümseyerek onayını 3 kelimeyle ifade eder:
“Devam et Bozkurt...”
Ve yasa metnindeki "CUMHURİYET SAVCISI" tanımı günümüze kadar süren bir ad olarak yer alır.
***
M. Esat Bozkurt, daha sonra Cumhuriyetin yeni Cumhuriyet Savcılarına şöyle seslenir:
“Cumhuriyet Savcıları! Meriç kıyılarında çalışan Türk köylüsünün kaybolan sabanından tutunuz da bu vatanda yaşayanların uğrayacağı en ufak haksızlıktan, hatta Bingöl dağlarının ıssız kuytularında nafaka bekleyen öksüzlerin gözyaşlarından siz sorumlusunuz!”
Cumhuriyet Savcılarının asli görevi günümüzde de Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde gerçekleşen Türk Hukuk Devriminin, gelişerek ve yücelerek yaşamını sürdürmesidir.
M. Esat Bozkurt’un yukarıdaki sözlerinde yer alan görev tanımına uygun olarak düşünmek ve davranmak durumundadırlar.
Çünkü görevleri;
Türkiye Cumhuriyeti’nin, “CUMHURİYET SAVCILIĞI”dır.
Ötesi yok…