Boşlukta Keşfet

Malum yaz ayları bizde sınavlar ve sonuçlarının açıklandığı bir ay.

Uzun bir sürecin bitmesi ve gençler için kendilerini bulma, sorgulama, anlama ve anlamlandırma sürecinin başladığı yeni bir süreçtir. Bu yazım öncelikle gençler için. Bu yolculuğu onlara kolaylaştırmak için mini bir harita olması hedefiyle yazıyorum.

“Sınav bitti ama ben niye hâlâ kendimi gergin hissediyorum?”
“Ne yapmam gerektiğini bilmiyorum, kafam çok karışık.”
“Bir hedefim yok artık. Sanki boşluktayım…”

Eğer sen de benzer cümleleri düşünüyorsan, yalnız değilsin. Çünkü bu “boşluk hissi”, sadece bir sınavın bitmesiyle değil, kendini bulmaya çalışmanın ilk adımıyla ilgilidir.

Sınav Geçti, Peki Ya Sen? Sınav süreci boyunca günlerin belli: ders çalış, test çöz, tekrar et… Peki ya şimdi? O tempo durunca ortada bir sessizlik kalıyor değil mi? İşte o sessizlikte bazen iç sesimiz fısıldıyor:

“Ben ne istiyorum?” “Kimin için uğraştım bu kadar?” “Şimdi kimim ben?” Bu sorular garip gelebilir ama aslında çok doğal. Çünkü artık “hedefe koşan biri” değil, kendini tanımaya çalışan bir gençsin.

Bu Hissin Bilimsel Bir Karşılığı Var mı? Evet! Gelişim Psikolojisi bu süreci çok net açıklıyor. Biraz daha yakından bakalım: Freud der ki: Bu yaşlarda insan sadece derslerle değil, duygularıyla da baş başa kalır. Bastırılan arzular, korkular, meraklar yüzeye çıkar. “Gerçekten ne istiyorum?” “Kime hayranım? Neden?” Bunlar seni karmaşık hissettirse de aslında büyüdüğünün işaretidir. Erikson’a göre: Sen şu an “Kimlik Kazanmaya Karşı Kimlik Karmaşası” evresindesin. Yani “Ben kimim?” sorusuna cevap ararken zaman zaman karışacaksın, bu çok normal. “Ailem ne diyor, arkadaşlarım ne düşünüyor, ama ben ne istiyorum?” İşte bu sorular seni kendi kimliğini kurmaya götürüyor. Piaget ne diyor? Sen artık soyut düşünüyorsun. Yani sadece “kaç net yaptım” değil, “Hayat nedir?”, “Adalet neye benzer?” gibi konular da ilgini çekebilir. Bu, düşünme şeklinin olgunlaştığını gösterir. Şimdi Ne Yapabilirsin? Kendine şu soruları sor: Ben nelerden hoşlanırım? Bir günüm nasıl geçse mutlu olurum? İnsanların bana nasıl davranmasını isterim?
Bu soruların cevabını hemen bulamayabilirsin. Zaten mesele “bulmak” değil, keşfetmek. Bir “Kimlik Günlüğü” tut: Her gün küçük notlar yaz: Bugün ne düşündüm, neye kızdım, neye güldüm? Bu yazılar seni sana yaklaştırır. Farklı şeyler dene: Resim mi ilgini çekiyor, müzik mi, yazmak mı? Belki hiç denemediğin bir şey seni sana anlatır. Sessizliğe de izin ver: Boşluk korkutucu değil. Bazen hiçbir şey yapmadan durmak, en çok şey öğreten hâl olabilir. Korkmadan bıkmadan sorgula; kendini, hayatı, her şeyi… Son Söz: Boşluk, Yeni Başlangıcın Adıdır.

Sınavlar geçer, sonuçlar gelir ama sen hep varsın.
Boşlukta hissettiğin zaman, kendinle tanışmak için güzel bir fırsat doğar.
Unutma: Bazen kendini bulmanın ilk adımı, hiçbir yerde olmadığını fark etmektir.
Orası işte senin keşif alanındır.

Şimdi gözlerini kapa. İçine bir soru bırak: “Kim olmak istiyorum?” Ve bırak cevap sana zamanla gelsin. Çünkü sen zaten yolun kendisisin.

Bu defa yazımın sonuna ebeveynlere küçük bir hatırlatma yaparak bitirmek istiyorum. Akademik Başarıdan Önce "Ben Kimim?" Sorusu Vardır. Sevgili anne-babalar, gençlerimiz sınavdan çıktıklarında yalnızca netleri geride bırakmıyor; aynı zamanda kimliklerini inşa ettikleri çok kırılgan bir eşikte duruyorlar.

Bu dönemde yalnızca akademik ilerlemeye odaklanmak, gencin zihinsel ihtiyaçlarının yanında duygusal ihtiyaçlarını görmezden gelmemize sebep olabilir.

Oysaki;
Kim olduğunu anlamaya çalışan bir genç, ne istediğini daha doğru hedefler.
Kendini tanımadan seçilen meslek, bölüm veya yol, yıllar sonra pişmanlığa dönüşebilir.
Akademik başarı, “Ben kimim?” sorusunun içten bir cevabını bulmuş gençlerde daha kalıcı ve tatmin edici olur.

Bu yüzden lütfen, bu dönemde onlara sadece "ne yapacaksın?" diye değil:

“Sen şu an kendini nasıl hissediyorsun?”
“Hayalindeki yaşam sana nasıl hissettiriyor?”
“İstersen biraz ara verip birlikte keşfedebiliriz” diye sorun.

Çünkü onlar önce kendilerini keşfettiklerinde, zaten yollarını da bulacaklardır.
Ve bazen bir anne-baba olarak yapabileceğiniz en güçlü şey: sessizce yanlarında durmak ve boşluklarına güvenmektir.