Çantalı Hırsız Nedir?

Her meslek koluna;

Olumlu veya olumsuz yaşanmışlıklardan hareketle, “kalıp” diye tabir edebileceğimiz türden yargıları rahatlıkla geliştirebilen bir ülkedeyiz.

Özellikle olumsuz kalıp yargıları geliştirmek konusunda gerçekten başarılıyız.

Askere güvenilir, imama dürüst, maliyeciye rüşvetçi, memura tembel, müteahhite sahtekâr, şoföre kaba, bankacıya kibar…

Avukata “yalancı, çantalı hırsız” deriz…

Genellikle mesleklere atfedilen olumlu kalıp yargılar, güvenilir ve çalışkan; olumsuz kalıp yargılar ise, güvenilmez ve sahtekardır.

Hal böyleyken bir avukat olarak ‘’çantalı hırsız’’ söyleminin nereden geldiğini incelemezsem olmaz.

***

Gelin meseleye birlikte göz atalım…

Gerçekten öyle miyiz (!)

Avukatlar için çantalı hırsız söyleminin halk arasındaki şekliyle; ne zamandan beri var olduğu, nasıl ortaya çıktığı tam olarak bilinmiyor.

Fakat bu konudaki çevrimiçi kaynaklara göre doğuşu aslında çok da eskiye dayanmıyor.

Hatta her ne kadar bu konuda ülkemizi eleştirsem de bu söylemin ilk kaynağı yurtdışından.

Hatta ve hatta 1969 yılında dünyanın en kült eserlerinin birinden doğan bir söylem.

Bu kült eser The Godfather.

Evet yanlış okumadınız…

Çantalı hırsız söylemi çevrimiçi kaynaklarda ilk olarak, Amerikan roman yazarı ve senarist Mario Puzo’nun kaleme aldığı ve 1972’de beyaz perdeye aktarılan ve büyük bir efsane haline gelen bu eserde ifade edilmiştir.

Eserde geçen ifade şöyle;

‘’One lawyer with a briefcase can steal more than hundred men with guns…’’

Yani Türkçe meali;

‘’Eli çantalı bir avukat, eli silahlı yüz adamdan daha fazla çalabilir…’’

Forbes Dergisi, bu deyimin aslında ABD’de avukatın gücünü ifade edebilmek için kullanıldığını vurguladı.

Yani en azından bu söylemle alakalı ABD’de “olumsuz bir kalıp yargı” söz konusu değil!

***

Ne var ki, söz konusu eserden sonra halk arasında kullanımı iyice artan bu söylem günümüze kadar çantalı hırsız olarak geldi.

"Çantalı Hırsız" terimi, genellikle maddi kazanç elde etmek amacıyla dürüst olmayan veya etik olmayan yolları tercih eden kişileri, yaygın olarak da avukatları eleştirmek veya suçlamak için kullanılır.

Bu tabiri ülkemize ne zaman ithal ettiğimiz tam olarak bilinmiyor.

Fakat avukat olduğum için biraz algıda seçici olma ihtimalim de olsa bu tabirin günümüzde çok yaygın olarak karşımıza çıktığını söyleyebilirim.

Ve ülkemizde ABD’de olduğu gibi avukatın gücünü göstermek için kullanılan bir söylem değil.

Türkiye’de hırsızlık kelimesi argo, hakaret ve aşağılama amacıyla kullanıldığından çantalı hırsız deyimi de genellikle avukatlara hakaret etme amacı taşıyor.

Yani ülkemizde bahsedilen hırsızlık gönülleri çalmak değil…

Nitekim hukukumuzda da bu söylem hakaret olarak kabul edilmiştir.

***

Türk Ceza Yargılamasına göre, “Çantalı Hırsız” kelimesi hakaret sayılmıştır.

Somut olaya göre değişmekle beraber bu söylem; kişiye hakaret, kamu görevlisine hakaret, cumhurbaşkanına hakaret, alenen hakaret suçlarını doğurabilir.

Nitekim Yargıtay 4. Ceza Dairesi verdiği bir kararda avukatına “çantalı hırsız” diyen bir şahıs 9 bin 800 TL adli para cezası alıyor.

Bir diğer Yargıtay kararı ise şöyle;

Yargıtay 2. Ceza Dairesi yaptığı inceleme ile olay günü sanığın iş yerine görevli icra memurları ile birlikte haciz yapmak amacıyla gelen görevli avukata "Böyle terbiyesizlik olmaz, çantalı hırsızlar" şeklinde hakaret içeren sözler sarf eden şahsın beraat kararını kaldırdı.

Ve başka bir olayda ise duruşma sırasında avukatına “çantalı sahtekâr” diyen bir müvekkil 425 gün ceza aldı ve tazminata hükmedildi.

***

Anlattığımız üzere çantalı hırsız söylemi hukuki bir söylem değil.

Aynı zamanda da etik değil…

Bu yazımızda sizlerle beraber avukatlara karşı kullanılan çantalı hırsız ifadesini inceledik.

Siz siz olun herhangi bir mesleğe karşı önyargıyla veya kalıp yargılarla yaklaşmayın…

Her insanın iyisi ve kötüsü olduğu gibi her meslek mensubunun da dürüst ya da dürüstlüğe aykırı işini yapanı mevcuttur.

Ve önyargılarınızı bırakmak için hiçbir zaman geç değildir.

Yazımı Albert Einstein’ın şu sözüyle noktalıyorum:

‘’Önyargıları yok etmek, atom çekirdeğini parçalamaktan daha zordur.’’