Cumhuriyet’in 100. yılında Türk Hukuk Devrimi

Cumhuriyet’imizin 100. yılını kutladığımız bugünlerde, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün devrimlerinin kurucu bölümünü oluşturan ve adeta Cumhuriyet’in sigortası olan Türk Hukuk devriminden bahsetmek gerekiyor…

Büyük Önder, Cumhuriyet’in kuruluş aşamasında hukuku ulusun vicdanı ve iradesine başarılı bir şekilde dayandırmış, henüz Kurtuluş Savaşı yıllarında hukuk düzeninin temellerini atmıştır.

Kahraman Türk halkının kanlarıyla temelini attığı hukuk devrimi, Gazi önderliğinde Cumhuriyet’in ilanı ile tamamlanmıştır.

***

Türkiye Cumhuriyeti’nin Osmanlı Devleti’nden devraldığı hukuk sisteminin Cumhuriyet ile yönetilen yeni devletin çağdaş uygarlık seviyesine ulaşma yolunda ihtiyaçlarını karşılamakta yeterli olmadığından söz etmek gerekir.

Atatürk’ün, Türk toplumunun çağdaş uygarlık seviyesine ulaşabilmesi ve devrimleri gerçekleştirebilmek için izlediği yol hukuki yöntemler olmuştur.

Atatürk çağdaşlığı bir bütün olarak düşünmüş, sosyal hayatın her alanında, milletin her kesiminin muasır medeniyet seviyesine ulaşması gerektiğine inanmış ve neticeye ulaşmak adına da hukuk kuralları çerçevesinde köklü yasal düzenlemeler yapılmasını hedeflemiştir.

Atatürk’e göre monarşiden cumhuriyet yönetimine, teokrasiden laikliğe geçmek ulusal bir devlet ve toplum yapısına kavuşmak, Cumhuriyetçilik ve lâiklik ilkelerini gerçekleştirmek, ancak Türk hukuk devrimiyle mümkün olacaktır.

Yine ulusal birliğin ve ülke bütünlüğünün önündeki en önemli engellerden biri olan çok hukukluluk (adli kapitülasyonlar) uygulamasına son verilmesi hukuk devrimiyle mümkün olacaktır.

Böylece Atatürk'ün temel ilkelerinden cumhuriyetçilik ve lâikliğin yanı sıra milliyetçilik ve halkçılık ilkelerine de uygun bir toplum modeli ortaya çıkmıştır.

***

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gerçekleştirdiği Türk hukuk devrimi kısa vadede düşünülmüş ve anlık sorunlara çözüm bulmak için öngörülmüş bir girişim değildir.

Bu sebeptendir ki devletin temel yapı taşları üzerinden 100 yıl geçmesine karşılık Anayasamızda muhafaza edilmektedir.

Atatürk’ün gerçekleştirdiği diğer devrimlerde olduğu gibi, Hukuk Devrimi de Türk milletine layık olduğu bağımsız, çağdaş, demokratik ve onurlu bir yaşam sağlama amacına yöneliktir.

Bugünkü Anayasamızın 6. Maddesinde de "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." hükmü bulunmaktadır.

Atatürk'ün hukuk devriminde onun bütün temel ilkelerinin izlerini bulmak mümkündür.

Bütün devrimlerin sentezi niteliğindeki hukuk devrimi sonucunda çağdaş bir ulus ortaya çıkmıştır.

Bu yazı vesilesiyle, bir Türk genci ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bir hukukçusu olarak Cumhuriyet’imizin 100. yılını kutluyor ve başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm dava arkadaşlarını rahmet ve minnetle anıyorum.

Av. Arda Barutcu