85.372.377!

Başlıktaki rakamlar bir IP adresi gibi görünüyor ama değil. TÜİK verilerine göre 2024 yılı itibarıyla ülkemizin nüfusu bu ve bu nüfusla dünyada 18. sıradayız.

Nüfusun detaylarına baktığımızda; kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı gibi gruplar var.

Beni ilgilendiren kısım 15-24 yaş arası, yani TÜİK'in “genç işsiz” tanımında kullandığı aralık. 2023 verilerine göre buradaki işsizlik oranı yüzde 17,4, bu bir tahmin tabii ki.

Madem rakamlardan başladık, TÜİK resmî sitesinde yer alan aşağıdaki tabloyu paylaşmak isterim:

Temel işgücü göstergeleri, 15+ yaş, 2022, 2023

Ülkemizde 15 yaş üzeri 65 milyon insan var ve bunlardan 34 milyon 896 bini işgücü tanımında, 30 milyon 528 bin kişi iş gücüne dahil değil.

Toplam istihdamın sektörlere göre dağılımı ilginç geliyor bana, yine TÜİK internet sitesinden aldığım aşağıdaki tabloları dikkatlerinize sunuyorum:

İstihdamın sektörel dağılımı, (%), 2022, 2023

Sektöre göre istihdam edilenler, 15+ yaş, (Bin kişi), 2022, 2023

Görüldüğü üzere toplam istihdamın yüzde 57,6’sı hizmet sektöründe. Sanayide çalışanların oranı ise sadece yüzde 21,2.

Merakımdan soruyorum:

Yüzde 57,6 kime hizmet ediyor? Ortalama kıdem ne? Aylık ortalama ücret ne? Yarattıkları katma değer nedir? Mesela ihracatta ne kadar payları var?

Kafamda deli sorular…

İşsizlik oranı yüzde 9,4, yani 3 milyon 264 bin kişi (TÜİK 2023).

Ancak bu kişiler İŞKUR’a kayıtlı aktif kişiler.

Diğerleri iş arayan olarak kabul edilmediği için işsiz de sayılmıyor.

Neyse, bu detaya fazla takılmadan asıl konuya geçmek istiyorum.

MEB verilerine göre (2023-2024 öğretim yılı), ülkemizde 5 milyon 796 bin lise öğrencisi var. Bir tahminle, bunların yaklaşık 1 milyon 500 bini lise 4. sınıf öğrencisi olabilir.

Eskiden liseler üç yıldı (bu bilgiyi akılda tutun).

YÖK verilerine göre (2022-2023) ülkemizde 208 üniversite var. Bunların 79’u vakıf üniversitesi, geri kalanı devlet üniversitesi.

Toplam öğrenci sayısı 6 milyon 950 bin. Yabancı öğrencileri vb. çıkarırsak 6 milyon üniversite öğrencisi var.

Üst paragraftan akılda tuttuğumuz 1 milyon 500 bin lise 4. sınıf öğrencisi, liseler halen 3 yıl olsa ya üniversitede ya da iş arayışında olacaktı.

Bu rakama, üniversitelerin işe girme garantisi olmayan bölümlerinde okuyan öğrencileri de eklersek, çalışması gereken ama bir şekilde iş gücüne katılmayan bir kitle karşımıza çıkıyor.

Şimdi bu gençleri belirledikleri bireysel hedeflere uygun eğitim gören öğrenciler olarak mı görmek lazım, yoksa işsizlikleri ertelenmiş insanlar olarak mı?

İş gücüne katılımda da önlerindeki en iyi tercih hizmet sektörü (buradan kamu istihdamını çıkarırsak). Ancak ortalama ücret, iş güvencesi vb. sorunlar hep önlerinde olacak.

Gelelim işin parasal boyutuna!

Türk-İş’in Eylül 2024 verilerine göre, ülkemizde 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 19 bin 830 TL, yoksulluk sınırı 64 bin 595 TL, bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 25 bin 706 TL.

İstisnaları bir tarafa koyar isek;

15-30 yaş grubunun çalışma hayatındaki ortalama ücretlerini hesaplamayı sizlere bırakıyorum.

Son olarak TÜİK internet sitesinde yer alan aşağıdaki tabloları paylaşmak istiyorum. Bu tablolar yukarıda anlatmak istediklerimi doğruluyor gibi. Siz ne dersiniz?

Evlenme sayısı ve kaba evlenme hızı, 2001-2023

Cinsiyete göre ortalama ilk evlenme yaşı, 2001-2023

Boşanma sayısı ve kaba boşanma hızı, 2001-2023