Ah O Sinsi Sıfır!

Türk lirası çok talihsiz para birimidir.

Yüz yılı bulan tarihinde ya başka para birimlerine sabitlenmiş, olmamış belirli bir bant aralığında hareketine izin verilmiş, bu da olmayınca serbest kur rejimi benimsenip diğer ülke para birimleri karşısında dalgalanmasına karar verilmiştir.

Ama ne dalgalanma!

Karadeniz gibi mübarek…

Meşhur Guinness Dünya Rekorları tarafından 1995, 1996 ve 1999-2004’e kadar dünyanın en değersiz para birimi seçilen bir banknot...

Periyodik olarak enflasyon sorunu yaşayan ülkemiz ne yazık ki para birimini de koruyamamaktadır.

Çeşitli gerekçeleri olabilir ama beni ilgilendiren kısım farklı.

Bildiğiniz üzere artık TL banknotların üzerine sığmamaya başlayan sıfırlar atıldı ya da silindi.

01 Ocak 2005 tarihinde yapılan düzenleme ile TL’den 6 sıfır gitti, gitti ama nereye?

Bu sıfırlar çok uzaklara gitmemiş anlaşılan, pusuda beklemiş.

Bakın bir tanesi geri geldi, tabii resmi bir geliş değil sığınmacı gibi düşünün.

Nereden anlıyorum bunu?

2020-2021 yılına kadar 1 TL olan bir mal veya hizmet şu an 10 TL.

Siz de bir kontrol edin, 1 TL olan umumi tuvalet kaç lira?

5 TL olan otopark kaç lira ya da 1 TL olan ekmek kaç lira?

Bu örnekleri çoğaltabiliriz.

Fark ettiniz değil mi?

Bir sıfır geri gelmiş, ikincisinden Allah korusun.

Diyelim ki eski kafalısınız ve paranızı nakit taşımak istiyorsunuz.

Gittiniz banka ya da ATM’ye taktınız kartınızı.

Burada eskiden para çekme üst limiti 2 bin TL idi.

Şimdi 20 bin TL olmuş.

Geçtim bunu, bastınız tuşa istediniz 20 bin TL’yi. Makineye dikkat edin say say bitiremiyor, sesler geliyor her yerden.

O da yorulmuş, say say nereye kadar?

Sonuç olarak bir de o kadar para cebe cüzdana sığmıyor. Saklamak zor.

Ne mi yapıyorsunuz?

Tabii ki saklaması daha kolay olan USD veya EURO gibi para birimlerini tercih ediyorsunuz. Hemen döviz bürosuna…

Geri dönen o sıfır var ya, o bize aslında çoğunluğu 2020-2025 arası olmak üzere TL’nin yüzde bin değer kaybettiğini yani enflasyona uğradığını gösteriyor.

2005-2024 arası TÜİK’in açıkladığı yıllık enflasyon oranlarını aşağıda paylaşıyorum, bir göz atarsınız.

Basit matematik ile yıllık enflasyon oranlarını alt alta topladığımızda o sinsi sıfırın geri gelmemiş olması gerekiyor gibi ama istatistik farklı, gerçek hayat farklı.

Son beş yılda yaşanan enflasyon ivmesini kontrol edemezsek sıfırın diğer kardeşleri de resmi olmasa da hayatımıza geri dönecekler korkarım.

Her para biriminin kendi enflasyonu var tabii.

Bu, ekonomide normal bir akış ancak biz her olayda olduğu gibi bu sıfır işini de çok coşkulu yaşıyoruz.

Normali yavaş yavaş olması.

Nesiller arasında hissedilmeyecek şekilde, insanların refah düzeylerini çok etkilemeden devamı.

Değil mi, siz ne dersiniz?

Enflasyon Oranları (TEFE- ÜFE – TÜFE Oranları)