Cemal Nadir, Osmanlı Devleti’nin en zor zamanlarında doğdu. Altı yaşına geldiğinde ikinci meşrutiyet ilan edildi. Çocukluğundan beri resme âşıktı. Bulabildiği her şeye resim çizmesi hamurunda sanatçılık olduğunu gösterir. Birinci Dünya Savaşı başladığında on iki, doğduğu şehir Bursa, Yunanlıların işgaline uğradığında on sekizinde delikanlıydı. Bedenini bitap düşüren kasnakçı çıraklığı, bir makinecinin yanında çıraklıktan sonra İstanbul’dan Bursa’ya gelen mizah dergilerinin etkisiyle karikatür çizmeye başlaması hayatında yeniden bir sayfa açılmasına neden oldu.
18-19 yaşına geldiğinde tabelacı olmaya karar verdi. Eski Sahaflar Çarşısı’nın merdivenin hemen başında küçük bir dükkânı seçip tabelasına “Hattat ve Ressam” yazdı. İlk karikatürlerini, 1920-1922 yıllarında, Diken dergisinde yayımladı. Daha yolun başında olduğu için asıl geçim kaynağı dükkânından kazandıklarıdır.
Yunan işgali sona erdikten sonra, ilkokullarda seyyar resim öğretmenliğine başladı. 1923’te İstanbul’a gitti. Bir yıl sonra, Akbaba, Guguk, Zümrüdüanka, Resimli Dünya, Papağan adlı dergilerde karikatürleri yayımlanmaya başladı. Ekonomik sıkıntıyı aşamayınca yeniden Bursa’ya döndü. Eski meslekleri seyyar öğretmenlik ve hattatlık ile bir süre idare etmek zorunda kaldı.
Akşam gazetesinde 1928’de günlük karikatür çizmeye başlamasıyla hayatında yeni bir sayfa açıldı. Amcabey başta olmak üzere toplumu eleştiren onlarca karaktere on beş yıl boyunca can verdi. Hayatının son dört yılında, Cumhuriyet gazetesinin sayfalarında karikatürleri yayımlandı.
Bursa Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Başkanlığı’na bağlı Kent Tarihi Araştırmaları ve Arşiv Şube Müdürlüğü ve Müzeler Şube Müdürlüğü tarafından açılan Cemal Nadir Evine Dönüyor sergisi nihayet sanatseverler ile buluştu. Bursa Kent Müzesi’nin ikinci katında, 27 Şubat-27 Mayıs arasında gezilebilir.
Proje Yönetimi: Güney Özkılınç. Küratör: Deniz Dalkılınç. Tasarımcı: Nejat Biçen. Hazırlık Ekibi: Serap Tuba Yılmaz, Dilek Yıldız Karakaş, Samet Doğru, Semih Kum, Emre Mert Gül, Emel Vural, Mehmet Önel, Süreyya Buluş, Sezgin Güse, Işık Demir, Burcu Mutlu, Salih Şimşek. Teknik Ekip: Ercan Erkek, Engin Şen, Yasin Abay. Halkla İlişkiler ve Tanıtım: Huri Çetin.
Deniz Dalkılınç daha önce Cemal Nadir’in doğumunun 120. yılı kapsamında, önce Küçükçekmece Belediyesi’nin Cennet Kültür ve Sanat Merkezi’nde Bir Çizgi Ustası Cemal Nadir (29 Temmuz-1 Eylül), bir ay sonra, Nilüfer Belediyesi’nin Nâzım Hikmet Kültürevi’nde Ben, Cemal Nadir (13 Ekim-10 Kasım) sergilerini açmıştı.
Serginin küratörü, araştırmacı, yazar Deniz Dalkılınç’ın (d. 1973) 2013 yılından beri yazdığı kitaplara, makalelere, açtığı sergilere, tüm araştırma sürecine tanığım. Kaynak niteliği taşıyan, Bursa’nın Kadın Yüzü, Bursa’nın Sağlık Tarihi, Bursa’nın Havacılık Tarihi üzerine kitaplar yayımlamasının yanı sıra asıl önemli çalışması ise on yıldır emek harcadığı Cemal Nadir Güler’in hayatı ve eserlerine dair araştırmasıdır.
Cemal Nadir hakkında yazılan kitaplar ve makalelerdeki her cümleyi, kim yazmış olursa olsun, elekten geçirerek doğruluğunu sorguladı. Günlük gazeteleri sayfa sayfa taradı. Cemal Nadir’in ailesine ulaşınca işi kolaylaştı. Ayak izini takip ederek Bursa’nın sokaklarında dolaştı. Yıllar boyunca biriktirdiği bilgileri bir araya getirdiğinde daha önce Bursa’da eşi benzeri olmayan bir kitap ortaya çıktı. Böylece biyografisindeki yanlış bilgiler düzeltildi, hiç bilinmeyen belgeler, fotoğraflar ortaya çıkarıldı, binlerce karikatürü tek tek arşivlendi. Kitabın hacmi bin sayfayı aşmasına rağmen hâlâ yeni bilgiler peşinde koşuyor, Deniz Nadir Güler! Yanlış oldu. Deniz Cemal Dalkılınç!
Yapılacaklar daha bitmedi. Deniz Dalkılınç’ın yazdığı kitap ciltli, kaliteli kâğıda, renkli olarak Türkçe ve İngilizce olarak basılmalı. Böylece yüzlerce yıl sonra dahi okunacak, saklanacak, aşılamadığı için kıskanılacak bir eser ortaya çıkacaktır.
Deniz Dalkılınç arşivini Kent Müzesi’ne bağışlamış. Bir hayali var, Cemal Nadir ve Mizah Müzesi veya Cemal Nadir Güler Anı Evi’nin açılması…
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Uğur Ozan Özen
Cemal Nadir evine döndü!
Cemal Nadir, Osmanlı Devleti’nin en zor zamanlarında doğdu. Altı yaşına geldiğinde ikinci meşrutiyet ilan edildi. Çocukluğundan beri resme âşıktı. Bulabildiği her şeye resim çizmesi hamurunda sanatçılık olduğunu gösterir. Birinci Dünya Savaşı başladığında on iki, doğduğu şehir Bursa, Yunanlıların işgaline uğradığında on sekizinde delikanlıydı. Bedenini bitap düşüren kasnakçı çıraklığı, bir makinecinin yanında çıraklıktan sonra İstanbul’dan Bursa’ya gelen mizah dergilerinin etkisiyle karikatür çizmeye başlaması hayatında yeniden bir sayfa açılmasına neden oldu.
18-19 yaşına geldiğinde tabelacı olmaya karar verdi. Eski Sahaflar Çarşısı’nın merdivenin hemen başında küçük bir dükkânı seçip tabelasına “Hattat ve Ressam” yazdı. İlk karikatürlerini, 1920-1922 yıllarında, Diken dergisinde yayımladı. Daha yolun başında olduğu için asıl geçim kaynağı dükkânından kazandıklarıdır.
Yunan işgali sona erdikten sonra, ilkokullarda seyyar resim öğretmenliğine başladı. 1923’te İstanbul’a gitti. Bir yıl sonra, Akbaba, Guguk, Zümrüdüanka, Resimli Dünya, Papağan adlı dergilerde karikatürleri yayımlanmaya başladı. Ekonomik sıkıntıyı aşamayınca yeniden Bursa’ya döndü. Eski meslekleri seyyar öğretmenlik ve hattatlık ile bir süre idare etmek zorunda kaldı.
Akşam gazetesinde 1928’de günlük karikatür çizmeye başlamasıyla hayatında yeni bir sayfa açıldı. Amcabey başta olmak üzere toplumu eleştiren onlarca karaktere on beş yıl boyunca can verdi. Hayatının son dört yılında, Cumhuriyet gazetesinin sayfalarında karikatürleri yayımlandı.
Bursa Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Başkanlığı’na bağlı Kent Tarihi Araştırmaları ve Arşiv Şube Müdürlüğü ve Müzeler Şube Müdürlüğü tarafından açılan Cemal Nadir Evine Dönüyor sergisi nihayet sanatseverler ile buluştu. Bursa Kent Müzesi’nin ikinci katında, 27 Şubat-27 Mayıs arasında gezilebilir.
Proje Yönetimi: Güney Özkılınç. Küratör: Deniz Dalkılınç. Tasarımcı: Nejat Biçen. Hazırlık Ekibi: Serap Tuba Yılmaz, Dilek Yıldız Karakaş, Samet Doğru, Semih Kum, Emre Mert Gül, Emel Vural, Mehmet Önel, Süreyya Buluş, Sezgin Güse, Işık Demir, Burcu Mutlu, Salih Şimşek. Teknik Ekip: Ercan Erkek, Engin Şen, Yasin Abay. Halkla İlişkiler ve Tanıtım: Huri Çetin.
Deniz Dalkılınç daha önce Cemal Nadir’in doğumunun 120. yılı kapsamında, önce Küçükçekmece Belediyesi’nin Cennet Kültür ve Sanat Merkezi’nde Bir Çizgi Ustası Cemal Nadir (29 Temmuz-1 Eylül), bir ay sonra, Nilüfer Belediyesi’nin Nâzım Hikmet Kültürevi’nde Ben, Cemal Nadir (13 Ekim-10 Kasım) sergilerini açmıştı.
Serginin küratörü, araştırmacı, yazar Deniz Dalkılınç’ın (d. 1973) 2013 yılından beri yazdığı kitaplara, makalelere, açtığı sergilere, tüm araştırma sürecine tanığım. Kaynak niteliği taşıyan, Bursa’nın Kadın Yüzü, Bursa’nın Sağlık Tarihi, Bursa’nın Havacılık Tarihi üzerine kitaplar yayımlamasının yanı sıra asıl önemli çalışması ise on yıldır emek harcadığı Cemal Nadir Güler’in hayatı ve eserlerine dair araştırmasıdır.
Cemal Nadir hakkında yazılan kitaplar ve makalelerdeki her cümleyi, kim yazmış olursa olsun, elekten geçirerek doğruluğunu sorguladı. Günlük gazeteleri sayfa sayfa taradı. Cemal Nadir’in ailesine ulaşınca işi kolaylaştı. Ayak izini takip ederek Bursa’nın sokaklarında dolaştı. Yıllar boyunca biriktirdiği bilgileri bir araya getirdiğinde daha önce Bursa’da eşi benzeri olmayan bir kitap ortaya çıktı. Böylece biyografisindeki yanlış bilgiler düzeltildi, hiç bilinmeyen belgeler, fotoğraflar ortaya çıkarıldı, binlerce karikatürü tek tek arşivlendi. Kitabın hacmi bin sayfayı aşmasına rağmen hâlâ yeni bilgiler peşinde koşuyor, Deniz Nadir Güler! Yanlış oldu. Deniz Cemal Dalkılınç!
Yapılacaklar daha bitmedi. Deniz Dalkılınç’ın yazdığı kitap ciltli, kaliteli kâğıda, renkli olarak Türkçe ve İngilizce olarak basılmalı. Böylece yüzlerce yıl sonra dahi okunacak, saklanacak, aşılamadığı için kıskanılacak bir eser ortaya çıkacaktır.
Deniz Dalkılınç arşivini Kent Müzesi’ne bağışlamış. Bir hayali var, Cemal Nadir ve Mizah Müzesi veya Cemal Nadir Güler Anı Evi’nin açılması…